बरबडा येथील शेतकऱ्यांना मशरूम शेती चे मार्गदर्शन

बरबडा येथील शेतकऱ्यांना मशरूम शेती चे मार्गदर्शन

बरबडा येथील शेतकऱ्यांना मशरूम शेती चे मार्गदर्शन व प्रात्यक्षिक गेल्या काही वर्षात भारतीय बाजारपेठेत मशरूमची मागणी झपाट्याने वाढली आहे, त्यानुसार बाजारातील मागणीनुसार त्याचे उत्पादन होत नसल्याने शेतकरी मशरूमची लागवड करून चांगला नफा कमवू शकतात. या संधर्भात डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषि विद्यापीठ, अकोला अंतर्गत मारोतराव वादाफळे कृषी महाविद्यालय, यवतमाळ येथील सातव्या सत्राचे विद्यार्थिनी अर्पिता खिरटकर , साक्षी जेनेकर, योगेश्वरी डोंगरकर, साक्षी नांदेकर, तनया दरणे यांनी बरबडा या गावातील शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन केले.

मशरुम म्हणजे काय? मशरूम उत्पादन माहिती, मशरूम लागवडीसाठी योग्य वेळ, मशरूम बियाणे किंमत, मशरूम शेतीसाठी लागणारी गुंतवणूक किंवा खर्च,मशरूम व्यवसायात मिळणार नफा व विविध प्रकारच्या मशरुम व त्यांच्या उत्पादन पद्धती या संबंधित माहिती दिली. मशरूमचे तीन प्रकार असतात आणि त्यांची शेती करता येते

बटण मशरूम धिंगरी मशरूम (ऑयस्टर मशरूम) मिल्की मशरूम

बटण मशरूमची लागवड

मशरूमच्या बियांना स्पॉन म्हणतात. बियाण्याच्या गुणवत्तेचा उत्पादनावर मोठा प्रभाव पडतो, त्यामुळे मशरूमचे बियाणे किंवा स्पॉन केवळ चांगल्या विश्वासार्ह दुकानातूनच घ्यावे. बियाणे एका महिन्यापेक्षा जास्त जुने नसावे.

कंपोस्ट खताच्या वजनाच्या २-२.५ टक्के बियाणे घ्या. कंपोस्ट भरलेल्या पेटीवर बिया विखुरून त्यावर 2 ते 3 सेमी जाडीचा कंपोस्टचा दुसरा थर टाका. किंवा पहिल्या बॉक्समध्ये कंपोस्टचा तीन इंच जाडीचा थर लावा आणि त्यावर अर्ध्या प्रमाणात बिया पसरवा. पुन्हा तीन इंच जाडीच्या कंपोस्टचा थर पसरवा आणि त्यावर उरलेल्या बिया पसरवा. त्यावर कंपोस्ट खताचा पातळ थर पसरवा.

पेरणी झाल्यावर पेट्या किंवा पिशव्या तिथेच ठेवा, हो पण उत्पादन झाल्यावर. त्यावर जुनी वर्तमानपत्रे ठेवा आणि पाण्यात भिजवा. खोलीत पुरेसा ओलावा निर्माण करण्यासाठी खोलीच्या फरशीवर आणि भिंतींवर पाणी शिंपडत रहा. यावेळी खोलीचे तापमान 22 ते 26 अंश सेंटीग्रेड आणि आर्द्रता 80 ते 85 टक्के दरम्यान असावी. पुढील 15 ते 20 दिवसांत मशरूमचे बुरशीचे जाळे कंपोस्टमध्ये पूर्णपणे पसरेल. या दिवसात मशरूमला ताजी हवा लागत नाही, म्हणून खोली बंद ठेवा.

बटण मशरूम पिकिंग (निवडणे)

मशरूम पेरल्यानंतर 35-40 दिवसांनी किंवा माती लावल्यानंतर 15-20 दिवसांनी, मशरूमचे पांढरे पोळे कंपोस्ट कंपोस्टवर द्यायला लागतात, जे पुढील चार-पाच दिवसांत वाढू लागतात, ते हलक्या हाताने फिरवावे, आणि ते तोडावे. तुम्ही विळा चाकू ने देखील कापू शकतात.

याकरिता महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ.आर.ए.ठाकरे , उपप्राचार्य एम.व्ही.कडू, विषयतज्ञ के.टी.‌ ठाकरे व कार्यक्रम अधिकारी एस.व्हि.महानूर सर या सर्वांचे मोलाचे मार्गदर्शन लाभले.